Εισαγωγή: Στο άρθρο θα αναφερθούμε αρχικά στην ανάλυση της μεθόδου της θεραπευτικής μεσοθεραπείας. Θα αναλύσουμε τις αρχές και τεχνικές τις μεθόδου, τις ενδείξεις της στην αντιμετώπιση μυοσκελετικών συνδρόμων και πόνου και στην αποτελεσματικότητα της. Στη συνέχεια θα αναλύσουμε την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, την συχνότητα, τα συμπτώματα, τις επιπτώσεις και στην αντιμετώπισή της. Μια από τις μεθόδους που αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την οστεοαρθρίτιδα γόνατος είναι η θεραπευτική μεσοθεραπεία. Θα αναλύσουμε επιστημονικές έρευνες τόσο από την Διεθνή όσο και από την Ελληνική βιβλιογραφία για την αποτελεσματικότητα της μεθόδου στην αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας.
Θεραπευτική Μεσοθεραπεία – Ορισμός και μέθοδος
Η θεραπευτική μεσοθεραπεία είναι μια ιατρική μέθοδος που χρησιμοποιείτε για την αντιμετώπιση μυοσκελετικών παθήσεων, τραυματισμών και επώδυνων καταστάσεων, όπως το αυχενικό σύνδρομο, οσφυαλγία –ισχιαλγία, οστεοαρθρίτιδα γόνατος, τόσο οξέων όσο και χρόνιων.
Γίνεται με την τεχνική των μικροεγχύσεων. Χρησιμοποιούνται ειδικές πολύ λεπτές βελόνες (μικρότερες από αυτές της ινσουλίνης), ώστε η τεχνική να είναι ανώδυνη. Στη μέθοδο της μεσοθεραπείας γίνονται ενδοδερμικές ή υποδόριες ενέσεις ενός μίγματος ουσιών, απευθείας πάνω ή/και περιμετρικά στις πάσχουσες περιοχές (σε παρασπονδυλικούς μυς σε αυχενικό η οσφυαλγία, στην περιοχή του γόνατος σε οστεοαρθρίτιδα κτλ). Το μίγμα αποτελείτε συνήθως από βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, φυτικά και βιορυθμιστικά – ομοιοπαθητικά σκευάσματα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμα και κλασικά φάρμακα σε ειδικές αναλογίες και δόσεις ώστε να έχουν τοπική δράση για να αποφευχθούν οι συστηματικές παρενέργειες.
Η μεσοθεραπεία αρχικά εφευρέθηκε στη Γαλλία για να διαχειριστεί επώδυνες ιατρικές παθήσεις, από τον Γάλλο παθολόγο, Δρ Michel Pistor. Στην σύγχρονη εποχή η μέθοδος είναι ευρύτατα γνωστή από τον τομέα της αισθητικής δερματολογίας. Εκεί χρησιμοποιείτε για αντιμετώπιση ρυτίδων, ουλών, κυτταρίτιδας, τοπικής παχυσαρκίας και άλλους λόγους. Ανάλογα με την κατάσταση που αντιμετωπίζεται και τα σκευάσματα που χρησιμοποιούνται, η θεραπεία περιλαμβάνει 10-15 συνεδρίες.
Ενδείξεις Θεραπευτικής Μεσοθεραπείας
Μια από τις παθήσεις που αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με την θεραπευτική μεσοθεραπεία είναι η οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Η οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) είναι μια από τις πιο κοινές εκφυλιστικές παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος. Στην Κίνα, ο επιπολασμός (συχνότητα εμφάνισης) της συμπωματικής ΟΑ γόνατος είναι 15,5% στις γυναίκες και 5,6% στους άνδρες. Παρόμοια ποσοστά ανευρίσκονται μεταξύ των Καυκάσιων στις ΗΠΑ. Η οστεοαρθρίτιδα γόνατος, λόγω στης αυξημένης συχνότητας εμφάνισης και του κόστους για την αντιμετώπισή της, επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης σε παγκόσμιο επίπεδο. Ερευνητές διαπίστωσαν ότι το ετήσιο κόστος για τις μυοσκελετικές διαταραχές εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 1 έως 2,5% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος (συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, του Καναδά και της Αυστραλίας).
Οστεοαρθρίτιδα Γόνατος
Η οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) είναι μια από τις πιο κοινές εκφυλιστικές ασθένειες του μυοσκελετικού συστήματος. Στην Κίνα, ο επιπολασμός της συμπτωματικής ΟΑ γονάτου είναι 15,5% στις γυναίκες και 5,6% στους άνδρες. Παρόμοιοι επιπολασμοί έχουν επιτευχθεί μεταξύ των Καυκάσιων στις ΗΠΑ [1]. Το βάρος της ΟΑ σχετίζεται τόσο με τον επιπολασμό του όσο και με το κόστος του για το σύστημα υγείας. Οι March και Bachmeier [2] διαπίστωσαν ότι το ετήσιο κόστος για τις μυοσκελετικές διαταραχές εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 1 έως 2,5% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος (συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, του Καναδά και της Αυστραλίας).
Η οστεοαρθρίτιδα προκαλεί έναν συνδυασμό αλλοιώσεων που περιλαμβάνουν:
τον εκφυλισμό του χόνδρου,
σχηματισμό οστεοφύτων,
μείωση του εύρους κίνησης και δυσκαμψία,
πόνο κατά την κίνηση και στην ανάπαυση,
εκφύλιση των οστικών επιφανειών της περιοχής,
ελάττωση του μεσάρθριου διαστήματος και τελικά καταλήγει
στην μείωση της κινητικότητας και της
λειτουργικότητας του ασθενούς.
Το κρύο και η υγρασία, η έντονη άσκηση όταν επιβαρύνει την περιοχή, η καθιστική ζωή και οι ακατάλληλες διατροφικές συνήθειες, μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
Θεραπευτικές μέθοδοι για την αντιμετώπισης ασθενών με οστεοαρθρίτιδα γόνατος
Ο στόχος της θεραπείας στην οστεοαρθρίτιδα του γόνατος είναι η ανακούφιση αυτών των συμπτωμάτων και η βελτίωση της ποιότητας ζωής, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με τη φαρμακευτική αγωγή.
Παραδοσιακά, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), είναι τα συχνά χρησιμοποιούμενα αναλγητικά που συνιστάται ως θεραπεία πρώτης γραμμής για ήπια ΟΑ του γόνατος.
Οι παρενέργειες των ΜΣΑΦ, όπως
η γαστρεντερική αιμορραγία,
ο αυξημένος καρδιαγγειακός κίνδυνος και
οι παρενέργειες από τα νεφρά, όπου υπάρχει ο κίνδυνος νεφρικής ανεπάρκειας σε παρατεταμένη χρήση τους,
έχουν περιορίσει την εφαρμογή αυτών των φαρμάκων σε ορισμένους ασθενείς με συνυπάρχουσες διαταραχές.
Θεραπευτική Μεσοθεραπεία για την αντιμετώπιση ασθενών με οστεοαρθρίτιδα γόνατος
Αποτελεσματική θεραπευτική παρέμβαση στην οστεοαρθρίτιδα γόνατος μπορεί να επιτευχθεί αποφεύγοντας τις ανωτέρω παρενέργειες με την θεραπευτική μεσοθεραπεία. Επίσης πολύ αποτελεσματικές μέθοδοι για την θεραπεία της πάθησης είναι:
ο βελονισμός,
η ωτική νευροαντανακλαστική θεραπεία – ωτοβελονισμός – ωτοθεραπεία,
η φυσικοθεραπεία,
η θεραπευτική μάλαξη,
σε συνδυασμό με ομοιοπαθητικά σκευάσματα, θεραπευτική διατροφή, αρωματοθεραπεία και θεραπευτική άσκηση.
Σε αυτές τις μεθόδους απουσιάζουν οι παρενέργειες. Στην ολιστική προσέγγιση επιλέγεται ο κατάλληλος συνδυασμός μεθόδων ανάλογα με την κατάσταση και τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ασθενούς.
Η θεραπευτική μέσω των ενδοδερμικών μικροεγχύσεων, επιτρέπει στα σκευάσματα να εμφανίζουν άμεση και παρατεταμένη τοπική δράση στο δέρμα της περιοχής που έχει το πρόβλημα. Επειδή η ενδοδερμική χορήγηση και η χρήση χαμηλότερων δόσεων φαρμάκου μειώνουν τον κίνδυνο συστηματικής αλληλεπίδρασης, η μεσοθεραπεία έχει αποδειχθεί ότι έχει μειώσει σημαντικά τις παρενέργειες σε σχέση με τις παραδοσιακές θεραπείες. Το 2011, μια επιτροπή ειδικών επιστημόνων κατέληξε σε συναίνεση σχετικά με την επιστημονική βάση, τα πλεονεκτήματα, τις ενδείξεις και τις αντενδείξεις που σχετίζονται με τη χρήση της μεσοθεραπείας.
Η θεραπευτική μεσοθεραπεία αποτελεί μια αποτελεσματική μέθοδο για τη διαχείριση των τοπικών διαταραχών, όπως στην οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, ιδίως σε σχέση με τον έλεγχο του πόνου, της χρόνιας φλεγμονής και της βελτίωσης της λειτουργικότητας στης άρθρωσης. Από έρευνες βρέθηκε ότι η μεσοθεραπεία μπορεί να μειώσει τον πόνο (πόνος στον αυχένα, οσφύ γόνατα) κατά τουλάχιστον 50% σε σχέση με τον αρχικό.
Θεραπευτική Μεσοθεραπεία για την αντιμετώπιση ασθενών με οστεοαρθρίτιδα γόνατος – Έρευνα από τη Διεθνή βιβλιογραφία
Πολύ σημαντική είναι μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2018 και μελετά την «Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της θεραπευτικής μεσοθεραπείας σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα του γόνατος». Η έρευνα έγινε από τον Liang Chen και συνεργάτες και δημοσιεύτηκε στο Evid Based Complement Alternat Med.
Η έρευνα διεξαχθεί μεταξύ Μαΐου 2016 και Ιουνίου 2017, σε συνολικά εξήντα ασθενείς που είχαν διαγνωστεί με ΟΑ προσλήφθηκαν και υποβλήθηκαν σε θεραπεία σε Ορθοπαιδικό Τμήμα Πανεπιστημίου στην Κίνα.
Οι ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Τριάντα ασθενείς χωρίς γνωστές αντενδείξεις για ΜΣΑΦ οργανώθηκαν στην Ομάδα Α. Άλλοι τριάντα ασθενείς οργανώθηκαν στην Ομάδα Β. Αυτή η ομάδα έλαβε θεραπευτική μεσοθεραπεία. Η παρακολούθηση για κάθε ασθενή διήρκεσε 6 μήνες.
Στα αποτελέσματα της έρευνας διαπιστώθηκε ότι και για τις δύο ομάδες, παρατηρήθηκαν βελτιωμένες βαθμολογίες πόνου στο γόνατο μετά τη θεραπεία, αλλά η βελτίωση ήταν μεγαλύτερη για τους ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν με θεραπευτική μεσοθεραπεία (ρ <0,05 ή ρ <0,01).
Οι ασθενείς στην ομάδα θεραπευτικής μεσοθεραπείας παρουσίασαν επίσης βελτιωμένη φυσική λειτουργία (p <0,05).
Αξιολογήθηκε επίσης η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της μεσοθεραπείας σε ασθενείς με ΟΑ του γόνατος συγκρίνοντας αυτήν τη θεραπεία με την παραδοσιακή θεραπεία με ΜΣΑΦ. Σε σχέση με τη θεραπεία με ΜΣΑΦ, η μεσοθεραπεία είχε σημαντικά λιγότερες παρενέργειες και ήταν πιο αποτελεσματική όσον αφορά τις εργαστηριακές εξετάσεις και το ερωτηματολόγιο λειτουργικότητας του γόνατος – WOMAC.
Ο πόνος και άλλα συμπτώματα εμφανίζονται ξανά σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την διακοπή χορήγησης των ΜΣΑΦ. Όπως παρατηρήθηκε στη μελέτη, παρατηρήθηκε σχετικά υψηλός αριθμός αιτημάτων για επανάληψη της θεραπεία λόγω υποτροπής των συμπτωμάτων μεταξύ των ασθενών που είχαν λάβει ΜΣΑΦ, ακόμη και μετά από 3 μήνες συστηματικής θεραπείας. Ωστόσο, ένα εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό ασθενών ζήτησε επιπλέον συνεδρία μετά από ένα τυπικό σχήμα μεσοθεραπείας.
Σε σύγκριση με τους ασθενείς στην ομάδα μεσοθεραπείας, πολύ περισσότεροι ασθενείς που έλαβαν συστηματική θεραπεία υπέφεραν από ανεπιθύμητες ενέργειες των ΜΣΑΦ και ορισμένοι ασθενείς έπρεπε ακόμη και να αποχωρήσουν από τη μελέτη. Η μεσοθεραπεία παρέχει μια εναλλακτική λύση λόγω της τοπικής δράσης. Αυτό οδηγεί έλλειψη συστηματικών παρενεργειών, ειδικά όταν γίνεται χρήση φυσικών – φυτικών σκευασμάτων.
Συμπερασματικά, τα αποτελέσματά της έρευνας δείχνουν ότι η μεσοθεραπεία είναι αποτελεσματική και ασφαλής για τη θεραπεία ασθενών με ΟΑ. Επιπλέον, οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει να θεωρήσουν τη μεσοθεραπεία ως εναλλακτική θεραπεία για ασθενείς με αντενδείξεις για χρήση ΜΣΑΦ.
Θεραπευτική Μεσοθεραπεία για την αντιμετώπιση ασθενών με οστεοαρθρίτιδα – πόνο γόνατος – Έρευνα από την Ελληνική βιβλιογραφία
Μια πρόσφατη εργασία που παρουσιάστηκε το 2018, στο 15ο Πανελλήνιο συνέδριο της ΕΕΦΙΑΠ από τον συγγραφέα του παρόντος άρθρου, αναφέρεται στην «θεραπευτική συμβολή της μεσοθεραπείας στην αντιμετώπιση ασθενών με πόνο στο γόνατο. Θ. Γκατζούνης, MSc»
Αντιμετωπίστηκαν σε ιδιωτικό ιατρείο, 5 ασθενείς με πόνο στο γόνατο, διάρκειας 3-5 εβδομάδων. Παρουσίαζαν από τον ακτινολογικό έλεγχο σε σημαντικό ποσοστό στοιχεία εκφύλισης και οστεοαρθρικές αλλοιώσεις στο γόνατο. Είχε προηγηθεί ορθοπαιδική εκτίμηση και οι κατάλληλες εξετάσεις για τον αποκλεισμό καταστάσεων που έχρηζαν χειρουργικής επέμβασης.
Οι ασθενείς ελάμβαναν φαρμακευτική αγωγή, αλλά λόγω εμμονής των συμπτωμάτων, εφαρμόστηκε συμπληρωματικά θεραπευτικό πρωτόκολλο μεσοθεραπείας από Φυσίατρο εκπαιδευμένο στη μέθοδο. Χρησιμοποιήθηκαν κατάλληλα για μεσοθεραπεία σκευάσματα. Έγιναν 5-7 συνεδρίες ανά ασθενή, με συχνότητα μια έως δύο φορές την εβδομάδα, με σταδιακή μείωση της φαρμακευτικής αγωγής. Σημειώνουμε ότι σε περιπτώσεις οξέων καταστάσεων (πόνος για διάστημα μικρότερο των 12 εβδομάδων, μπορούμε να λάβουμε θετικά αποτελέσματα από την θεραπευτική μεσοθεραπεία με μικρότερο αριθμό συνεδριών).
Τα αποτελέσματα της θεραπείας αξιολογήθηκαν με την οπτική αναλογική κλίμακα πόνου, και ερωτηματολόγιο λειτουργικότητας γόνατος. Οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν στην έναρξη, στο τέλος της θεραπείας, έναν και τρεις μήνες μετά το πέρας αυτής. Σε ποσοστό 83,5% (p<0.01) παρουσιάστηκε στατιστικά σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων, στο πέρας του προγράμματος και κατά τις επανεξετάσεις. Οι ασθενείς ήταν ελεύθεροι παρενεργειών.
Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι η θεραπευτική μεσοθεραπεία, μπορεί να συνεισφέρει στατιστικά σημαντικά στη μείωση του πόνου και στη βελτίωση της λειτουργικότητας στο γόνατο. Τα αποτελέσματα διατηρούνται για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών.
Συμπερασματικά η μέθοδος της θεραπευτικής μεσοθεραπείας στην οστεοαρθρίτιδα του γόνατος παρέχει:
Ασφάλεια,
Αποτελεσματικότητα και
Σπανιότητα επιπλοκών.
Αυτά τα στοιχεία καθιστούν τη μέθοδο ιδανική τόσο για χρήση σε ιδιωτικά ιατρεία όσο και για νοσοκομειακή εφαρμογή, όπως αναφέρεται και στη διεθνή βιβλιογραφία.
Επιπλέον, η μεσοθεραπεία δεν είναι μόνο ένας τρόπος παράδοσης φαρμάκων αλλά και ένας τύπος ρεφλεξο-θεραπείας. Ο βελονισμός έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να βελτιώσει τη φυσική λειτουργία και να παρέχει ανακούφιση από τον πόνο σε ασθενείς με ΟΑ.
Όταν η θεραπευτική μεσοθεραπεία γίνεται σε σημεία βελονισμού για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της αποτελεσματικότητας της μεθόδου και σε ακόμα μεγαλύτερα ποσοστά μείωσης του πόνου και αύξησης της λειτουργικότητας των ασθενών.
Το ίδιο συμβαίνει και όταν συνδυάζεται με την μέθοδο της Ωτικής νευροαντανακλαστικής θεραπείας – Ωτοβελονισμού.
Άρθρο από τον Γκατζούνη Θεόδωρο MSc, Φυσίατρο, μετεκπαιδευθείς στον Βελονισμό, Ωτοβελονισμό, Μεσοθεραπεία, Θεραπευτική Άσκηση, Καθηγητής Ωτικής Νευροαντανακλαστικής Θεραπείας, Ωτοβελονισμού – Ωτοθεραπείας, Acupressure, υπεύθυνος του τομέα Θεραπευτικής Μεσοθεραπείας, από την Ελληνική Εταιρεία Μεσοθεραπείας- Ιδρυτικό Μέλος.
Βιβλιογραφία:
- G Sivagnanam: Mesotherapy The french connection.J Pharmacol Pharmacother. 2010 Jan-Jun; 1(1): 4–8. doi: 10.4103/0976-500X.64529, PMCID: PMC3142757
- Le Coz J 2005 History of Mesotherapy. [Accessed on 2009 Nov 21]. Available from: http://www.mesotherapyworldwide.com/images/pdf/AJM_Vol_3_200511_40.pdf .
- Rotunda A, Kolodney MS. Mesotherapy and phosphatidylcholine injections: Historical clarification and review. Dermatol Surg. 2006;32:465–80. [PubMed]
- Pistor M. What is mesotherapy? Chir Dent Fr. 1976;46:59–60. [PubMed]
- Adelson H. French Mesotherapy for the Treatment of Pain. [Accessed on 2009 Nov 21]. Available from: http://www.mesotherapyworldwide.com/images/pdf/AJM_Vol_4_2006_57.pdf .
- C González de Vega, C Speed, B Wolfarth, and J González.Traumeel vs. diclofenac for reducing pain and improving ankle mobility after acute ankle sprain: A multicentre, randomised, blinded, controlled and non-inferiority trial. Int J Clin Pract. 2013 Oct; 67(10): 979–989. Published online 2013 Jul 25. doi: 10.1111/ijcp.12219. PMCID: PMC4231442
- Herreros FO, Moraes AM, Velho PE. Mesotherapy a bibliographical review. An Bras Dermatol. 2011 Jan-Feb;86(1):96-101.
- Liang Chen, Dongqing Li, Jun Zhong, Bo Qiu, and Xianglei Wu: Therapeutic Effectiveness and Safety of Mesotherapy in Patients with Osteoarthritis of the Knee. Evid Based Complement Alternat Med. 2018; 2018: 6513049.
Οι εικόνες προέρχονται από τα https://pixabay.com/, με δωρεάν άδεια CC0 Public Domain και από την προσωπική συλλογή του Ιατρού Γκατζούνη Θεόδωρου.
- Mammucari M., Gatti A., Maggiori S., Bartoletti C. A., Sabato A. F. Mesotherapy, definition, rationale and clinical role: a consensus report from the Italian Society of Mesotherapy. European Review for Medical and Pharmacological Sciences. 2011;15(6):682–694. [PubMed] [Google Scholar]
- Mammucari M., Gatti A., Maggiori S., Sabato A. F. Role of mesotherapy in musculoskeletal pain: opinions from the Italian Society of Mesotherapy. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2012;2012 doi: 10.1155/2012/436959.436959 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
- Saggini R., Di Stefano A., Dodaj I., Scarcello L., Bellomo R. G. Pes anserine bursitis in symptomatic osteoarthritis patients: A mesotherapy treatment study. The Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2015;21(8):480–484. doi: 10.1089/acm.2015.0007. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
- Lin X., Huang K., Zhu G., Huang Z., Qin A., Fan S. The effects of acupuncture on chronic knee pain due to osteoarthritis: A meta-analysis. Journal of Bone and Joint Surgery – American Volume. 2016;98(18):1578–1585. doi: 10.2106/JBJS.15.00620. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
- 18. Costantino C., Marangio E., Coruzzi G. Mesotherapy versus systemic therapy in the treatment of acute low back pain: A randomized trial. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2011;2011:6. doi: 10.1155/2011/317183.317183 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
