Αγαπημένοι φίλες και φίλοι, για τα προβλήματα Υγείας που παρουσιάζονται σε συμπολίτες μας και το ρόλο της Φυσιατρικής, μετά την αποθεραπεία τους από τον ιό covid όπου μπορεί να εμφανίζεται το meta covid σύνδρομο, για την κινεζική εμπειρία και για την ανάγκη να συνδυάζονται η δυτική με την παραδοσιακή Ιατρική για την καλύτερη υγεία μας, αλλά και για τη διαχείριση του ιού, μίλησα στο δημοτικό ραδιόφωνο του Πειραιά 1 και τον εκλεκτό δημοσιογράφο Νίκο Μπουρσινό.
Ο ρόλος της Φυσιατρικής στην αντιμετώπιση της Πανδημίας και σε meta covid σύνδρομο.
Η φυσική ιατρική και Αποκατάσταση όπως εξήγησα στην συνέντευξη, είναι μια τριτοβάθμια ειδικότητα. Αυτό σημαίνει ότι αφότου ο ασθενής αντιμετωπιστεί στα επείγοντα, αφότου νοσηλευτεί στο νοσοκομείο ακόμα και σε μονάδα εντατικής και λόγω ακριβώς της νοσηλείας του, θα χρειαστεί χρόνο και βοήθεια για την αποθεραπεία του και απόκτηση της λειτουργικότητας του. Να είναι δηλαδή ικανός να λειτουργήσει ξανά φυσιολογικά και κατά βέλτιστο σκοπό, στο επίπεδο που βρισκόταν πριν την ασθένεια. Αυτό χρειάζεται χρόνο και πολλές φορές ιατρική βοήθεια καθοδήγηση και παρακολούθηση. Διεθνώς οι ιατροί που αναλαμβάνουν αυτό το τμήμα της αποκατάστασης των ασθενών είναι οι Φυσίατροι. Και είναι τριτοβάθμια ειδικότητα γιατί γίνεται μετά τις πρώτες βοήθειες – πρωτοβάθμια περίθαλψη, την νοσοκομειακή νοσηλεία – δευτεροβάθμια περίθαλψη, στο τρίτο στάδιο πλέον, αυτό της επανόδου στην φυσιολογική ζωή και λειτουργία (τριτοβάθμια περίθαλψη).
Τι είναι το meta covid σύνδρομο και πώς γίνεται η αποκατάσταση μέσω της Φυσιατρικής:
Όπως εξήγησα, μετά από ερώτημα που μου τέθηκε και σύμφωνα με την εμπειρία που έχω από περιστατικά του 1ου κύματος του ιού που διαχειριζόμαστε στο ιατρείο, σε κάποιες περιπτώσεις, την ίαση από τον κορωνοϊό, ακολουθούν άλλα προβλήματα και εστιάσαμε στον ρόλο της Φυσιατρικής, μετά την αποθεραπεία τους από τον ιό covid (meta covid σύνδρομο):
Διαταραχές θερμορρύθμισης,
μυϊκοί πόνοι,
διαταραχές του σακχάρου και της πρόσληψης τροφής,
προβλήματα χρόνιας κόπωσης,
δυσκολία μνήμης και συγκέντρωσης.
Μίλησα, για παράδειγμα, για μια κυρία που απευθύνθηκε σε εμένα με ινομυαλγία και διαταραχές μνήμης. Είχε ήδη επισκεφθεί σειρά συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων προκειμένου να βρει την αιτία των συμπτωμάτων της. Για παράδειγμα, ο καρδιολόγος της βρήκε περικαρδίτιδα, που δεν είχε πριν. Η γυναίκα ενώ ήταν απόλυτα υγιής προτού νοσήσει και φρόντιζε τρία παιδιά και τον σύζυγό της, μετά τον κορωνοϊό με δυσκολία σήκωνε ένα ποτήρι. Την αντιμετωπίζουμε στο ιατρείο, εδώ και δυο μήνες, με συνδυασμό βελονισμού, ωτοβελονισμού, διατροφής και βιταμινών. Πλέον, μετά από δυο μήνες θεραπειών, έχει αρχίσει να συνέρχεται.
Ανάγκη αποκατάστασης μετά τον κορωνοϊό με τις μεθόδους της Φυσιατρικής όταν εμφανίζεται meta covid σύνδρομο:
Για να καταλάβετε το εύρος του προβλήματος, θα σας πω ότι μια κυρία στην Ιταλία, που ονομάζεται Μορένα Κολόμπι, έχει δημιουργήσει μια ομάδα στο facebook που αποκαλείται «εμείς που νικήσαμε τον covid». Αριθμεί 10.000 μέλη, ανθρώπους που πέρασαν τον covid και αντιμετωπίζουν μια σειρά προβλήματα, για τα οποία συζητήσαμε. Πρόκειται για κάτι καινούργιο. Όλοι, στην ιατρική κοινότητα, αγνοούμε πως συμπεριφέρεται ο ιός και όλοι οι συνάδελφοι βρισκόμαστε ενώπιον αυτού του σοβαρού προβλήματος. Αφότου οι άνθρωποι έχουν αντιμετωπισθεί από τους νοσοκομειακούς συναδέλφους μας με όλα τα προβλεπόμενα πρωτόκολλα και έχουν βγει αρνητικοί, στην πορεία εμφανίζουν συμπτώματα. Ο ιός έχει πολύ περίεργα και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και σίγουρα αφήνει υπολείμματα, για τα οποία – όσο περνάει ο καιρός – μαθαίνουμε περισσότερα. Ο ρόλο της Φυσιατρικής, όταν εμφανίζεται το meta covid σύνδρομο, είναι πολύ σημαντικός καθώς εμείς οι Φυσίατροι είμαστε οι «πρωταγωνιστές» αυτής της αποκατάστασης. Και αυτό γιατί Διεθνώς, οι Φυσίατροι είναι οι συντονιστές μιας ολόκληρης ομάδας υγειονομικών, που περιλαμβάνει:
Ιατρούς όπως Παθολόγους, Νευρολόγους, Ψυχιάτρους,
Φυσιοθεραπευτές,
Εργοθεραπευτές,
Λογοθεραπευτές,
Γυμναστές,
Ψυχολόγους,
Κοινωνικούς λειτουργούς,
Η ομάδα αποκατάστασης στην οποία προΐσταται ο Φυσίατρος, έχει ως σκοπό την αντιμετώπιση όλων των θεμάτων που αντιμετωπίζει ο ασθενής, μετά την νοσηλεία του. Έτσι τον βοηθά να απαλλαγεί από τους πόνους και την κόπωση, να ξανακερδίσει την χαμένη του δύναμη και κίνηση, να βελτιώσει την ψυχολογία του και να αντιμετωπίσει το άγχος του. Τελικός στόχος είναι να μπορέσει να λειτουργήσει όπως πριν την ασθένεια, τόσο στο επαγγελματικό όσο και στο κοινωνικό – οικογενειακό του περιβάλλον.
Η εμπειρία της Κίνας:
Όπως εξήγησα, παρακολουθώ το θέμα του κορωνοϊού ήδη από τον περασμένο Ιανουάριο. Γνωρίζω τους συναδέλφους στην Κίνα, είναι πολύ ψύχραιμοι άνθρωποι. Όταν, λοιπόν, είδα τους άδειους δρόμους στη Γιουχάν, κατάλαβα ότι κάτι πολύ σοβαρό συμβαίνει.
- Το πρώτο πράγμα που έκαναν οι Κινέζοι, ήταν να κατασκευάσουν σε εντυπωσιακά μικρό χρονικό διάστημα ένα νοσοκομείο σχεδόν 2.000 κλινών και να στείλουν εκεί χιλιάδες γιατρούς και νοσηλευτές.
- Από την αρχή, φόρεσαν αμέσως όλοι μάσκες. Γενικά στην Ασία χρησιμοποιούν τη μάσκα, διότι έχουν αντιμετωπίσει πολλές επιδημίες. Αντιμετώπισαν τον SARS – 1 το 2003, τον Menks και παλιότερα το κύμα ιώσεων στο Χονγκ Κονγκ το 1967 προκάλεσε εκατομμύρια θύματα. Οπότε η χρήση της μάσκας, που μειώνει το ιικό φορτίο και είναι χρήσιμη ακόμη και στις απλές ιώσεις, είναι στην καθημερινότητα όλων στην Κίνα και τις γειτονικές χώρες. Θυμάμαι τον περασμένο Μάρτιο, όταν είχε βγει σε διάγγελμα ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας απολογήθηκε και ζήτησε συγγνώμη από τους Νοτιοκορεάτες, διότι είχε καθυστερήσει να δώσει δωρεάν μάσκες σε όλον τον πληθυσμό.
- Το άλλο σημαντικό στοιχείο συμπυκνώνεται στις δηλώσεις του προέδρου της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, που ζήτησε να γίνει συνδυασμός της φαρμακευτικής με την παραδοσιακή Ιατρική. Ήδη από το 2003 – 2004 υπάρχουν δημοσιευμένες εργασίες για τα αποτελέσματα του συνδυασμού των δυο Ιατρικών. Ο συνδυασμός είχε εφαρμοσθεί με πολύ καλά αποτελέσματα στον SARS – 1. Συνδύασαν, λοιπόν, τα φάρμακα με τον βελονισμό, τη διατροφή και τη βοτανοθεραπεία.
Βοτανοθεραπεία:
Όταν μιλάμε για βότανα, μιλάμε για συνδυασμό βιταμινών, ιχνοστοιχείων και αντιοξειδωτικών. Τα ίδια στοιχεία έχουμε απομονώσει εμείς στη Δύση, τα έχουμε επεξεργασθεί και έχουμε φτιάξει σκευάσματα βιταμινών και ιχνοστοιχείων, αλλά και πολύ καλά φάρμακα. Μιλάμε για επιστήμη, που πλέον έχει κατοχυρωθεί από εκατοντάδες χιλιάδες ιατρικών δημοσιεύσεων και της οποίας απτή απόδειξη είναι η καλή υγεία του κινεζικού λαού, που πλέον έχουν φθάσει το 1,7 δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Στην Ελλάδα έχουμε και πολλά σημαντικά βότανα, αλλά και τη μεσογειακή διατροφή που αποκαλείται «διατροφή της μακροζωίας». Από μελέτες που έχουν γίνει από τη δεκαετία του 1950 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα, έχει αποδειχθεί ότι η σωστή διατροφή μας προσφέρει 10 – 15 χρόνια επιπλέον ποιοτικής ζωής. Είναι λοιπόν μια ευκαιρία, τώρα που δυστυχώς έχουν κλείσει όλα, να θυμηθούμε πως να διατρεφόμαστε σωστά – δηλαδή με φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ψάρια, ελαιόλαδο και 1 – 2 φορές την εβδομάδα κρέας.
Θερμοκρασία
Ολοκληρώνοντας, καθώς τελείωνε και ο χρόνος της εκπομπής, αυτό που πρόσθεσα ήταν ένα άλλο στοιχείο, που οι Κινέζοι θεώρησαν πολύ σημαντικό και επαληθεύθηκαν, είναι η θερμοκρασία. Στη Γιουχάν οι γιατροί νοσήλευαν τους ασθενείς τους, φορώντας τις ειδικές στολές, σε θερμοκρασία άνω των 25 βαθμών Κελσίου. Σε δημοσιεύματα αναφέρουν πόσο ζεσταίνονταν μέσα σε αυτές, αλλά και πόσο σημαντική ήταν το ζεστό περιβάλλον στα νοσοκομεία, για τους ασθενείς τους. Σε μια λοίμωξη τέτοιου είδους, χρειάζεται ζέστη. Όπως είπε πρόσφατα και ο καθηγητής Εσωτερικής Παθολογίας και Μολυσματικών Ασθενειών του Πανεπιστημίου Κρήτης Αχιλλέας Γκίκας, ένας από τους λόγους που υπάρχουν λίγα κρούσματα στην Κρήτη, είναι η θερμοκρασία.
Σύμφωνα με δημοσιευμένες έρευνες, κάθε 5 βαθμούς Κελσίου χαμηλότερα, αυξάνεται το ποσοστό των θυμάτων. Με το που έπεσε η θερμοκρασία κάτω από τους 25 βαθμούς Κελσίου και κλειστήκαμε στα σπίτια – οπότε δεν μας βλέπει ο ήλιος και δεν παράγει ο οργανισμός μας βιταμίνη D3 η οποία ενισχύει σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα – άρχισαν πρώτα στη βόρεια Ευρώπη και ακολούθως στη βόρεια Ελλάδα να αυξάνονται τα κρούσματα. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε ζέστη στα νοσοκομεία μας και στα σπίτια μας να έχουμε θερμοκρασία τουλάχιστον 20 βαθμούς Κελσίου.
Συμπερασματικά
Αυτά είχα αναφέρει σε αυτή την ενδιαφέρουσα συνέντευξη και ειδικά για το τελευταίο ζήτημα της θερμοκρασίας, θα ήθελα να προσθέσω ότι αυτές τις ημέρες με την άνοδο της θερμοκρασίας (στις αρχές Ιανουαρίου), παρόλο που υπήρξε κινητικότητα λόγω εορτών είδαμε πόσο μειώθηκε ο αριθμός των κρουσμάτων. Κάτι που εύκολα μπορεί να αντιστραφεί με την αναμενόμενη πτώση της θερμοκρασίας.
Όσο για τον ρόλο της Φυσιατρικής, μετά την αποθεραπεία από τον ιό covid και το meta covid σύνδρομο, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο Διεθνώς, κάτι που επιβεβαιώθηκε και από επαφές που είχα με Διεθνή εταιρεία αναζήτησης Ιατρών, όπου επισημάνθηκε η προσφορά θέσεων εργασίας Φυσιάτρων στην Γαλλία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με ιδιαίτερα ικανοποιητικούς μισθούς.
Σας εύχομαι να είστε όλοι καλά, να προσέχετε, να αποβάλουμε το φόβο και να επικρατήσει η λογική και η επιστημονική σκέψη που βασίζεται στην γνώση της Ιατρικής και της Ιστορίας της όπως επισήμανε και ο Καθηγητής Φαρμακολογίας κ. Κούβελας.
Καλή Χρονιά να έχουμε και Εύχομαι Ηρεμία, Σύμπνοια και Επιστημονική Λογική και Αλήθεια. Καλή Λευτεριά να έχουμε!
Βιβλιογραφία:
- Jun-ling Ren, Ai-Hua Zhang, and Xi-Jun Wang. Traditional Chinese medicine for COVID-19 treatment. Pharmacol Res. 2020 May; 155: 104743. Published online 2020 Mar 4. doi: 10.1016/j.phrs.2020.104743 PMCID: PMC7128263, PMID: 32145402
- National Health Commission of the People’s Republic of China. <Guideline on diagnosis and treatment of COVID-19 (Trial 6th edition). http://www.nhc.gov.cn/xcs/zhengcwj/202002/8334a8326dd94d329df351d7da8aefc2.shtml (accessed Feb 23, 2020; in Chinese).
- Publicity Department of the People’s Republic of China. Press conference of the joint prevention and control mechanism of state council on Feb 17, 2020. http://www.nhc.gov.cn/xcs/fkdt/202002/f12a62d10c2a48c6895cedf2faea6e1f.shtml (accessed Feb 23, 2020; in Chinese).
- Xu Z., Shi L., Wang Y.J., Zhang J.Y., Huang L., Zhang C. Pathological findings of COVID-19 associated with acute respiratory distress syndrome. Lancet Respir. Med. 2020 doi: 10.1016/S2213-2600(20)30076-X. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
- J. Zhao, S.S. Tian, J. Yang, J.F. Liu, W.D. Zhang, Investigating the mechanism of Qing-Fei-Pai-Du-Tang for the treatment of Novel Coronavirus Pneumonia by network pharmacology, Chinese Traditional and Herbal Drugs, http://kns.cnki.net/kcms/detail/12.1108.R.20200216.2044.002.html.
Οι εικόνες προέρχονται από το https://pixabay.com/el/ και την προσωπική συλλογή του Θεόδωρου Γκατζούνη
- H. Wu, J.Q. Wang, Y.W. Yang, T.Y. Li, Y.J. Cao, Y.X. Qu, Y.J. Jin, C.N. Zhang, Y.K. Sun, Preliminary exploration of the mechanism of Qingfei Paidu decoction agains novel coronavirus pneumonia based on network pharmacology and molecular docking technology, Acta Pharmaceutica Sinica. DOI: 10.16438/j.0513-4870.2020-0136.
- H.L. Zhang, Y.X. Zhu, One highly suspected case of novel coronavirus pneumonia treated by Integrated Traditional Chinese and Western medicine and nucleic acid analysis, Tianjin Journal of Traditional Chinese Medicine. http://kns.cnki.net/kcms/detail/12.1349.R.20200227.0909.004.html.
- Zhu N., Zhang D., Wang W., Li X., Yang B., Song J., Zhao X., Huang B., Shi W., Lu R., Niu P., Zhan F., Ma X., Wang D., Xu W., Wu G., Gao G.F., Tan W. China novel coronavirus investigating and research team. A novel coronavirus from patients with pneumonia in China, 2019. N. Engl. J. Med. 2020;382(8):727–733. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
